Turystycznymi celami bywają zabytkowe miasta, a nawet nowoczesne metropolie. Dla wielu osób spacer najsłynniejszymi ulicami świata sam w sobie jest wydarzeniem. Równie, jeśli nie bardziej popularne, są jednak wyprawy na łono natury. Wystarczą dobrze dobrane buty Salomon trekkingowe, mapa i kilka prostych gadżetów, by obcować z przyrodą i podziwiać wspaniałe krajobrazy. W Polsce turystycznymi celami numer jeden są góry, zwłaszcza Tatry, oraz morze. Czeka tam wiele atrakcji, ale największą frajdę większości ludzi nadal sprawia wspinaczka na szczyty czy wizyta na plaży. By chronić obszary najcenniejsze przyrodniczo, powstają parki narodowe i rezerwaty. Takie tereny są udostępniane turystom jedynie na określonych zasadach. Co więc można w nich robić, a czego należy się wystrzegać, by nie zakłócić spokoju zwierząt i roślin?
Rezerwaty i parki narodowe na terenie Polski, czyli jak w chronimy przyrodę
W polskim prawie przewidziano kilka form ochrony przyrody. Jej najważniejszą częścią są parki narodowe. Na terenie całego kraju znajdują się 23 takie obszary, rozsiane w 11 województwach. Zgodnie z przepisami ich zadaniem jest dbanie o zachowanie narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych. Wewnątrz parków narodowych wyróżnia się mniejsze obszary o różnym poziomie ochrony przyrody, a wokół nich tak zwaną otulinę, gdzie również ogranicza się działalność człowieka. To właśnie w parkach narodowych zwierzęta i rośliny są najściślej chronione, co oznacza, że mogą rozwijać się z dala od cywilizacji.
Drugą ważną formą ochrony przyrody są rezerwaty. Obejmują one dużo mniejsze tereny - największy z parków narodowych, Biebrzański, ma powierzchnię 592 kilometrów kwadratowych - jest ich jednak zdecydowanie więcej, bo aż 1498. Poza tym przyrodę chronią także parki i obszary krajobrazowe. Pojedyncze elementy natury zyskują też formę pomników przyrody, którymi mogą stać się na przykład wiekowe lub rzadkie drzewa. W Polsce wprowadzany jest także europejski system ochrony terenów przyrodniczych ważnych w skali całego kontynentu, zwany obszarami Natura 2000.
Zasady w parku narodowym i rezerwacie - co powinien wiedzieć każdy turysta?
Najważniejsze parki narodowe w Polsce chronią unikalne, pierwotne obszary, obecność ludzi nie jest w nich więc do końca naturalna ani pożądana. Te obszary zostały wydzielone właśnie po to, by ochronić zwierzęta i rośliny przed naszą ingerencją. Dlatego nie powinniśmy ich w żaden sposób niepokoić ani naruszać ich spokoju. Podobnie jest w rezerwatach.
Park narodowy i rezerwat przyrody - zasady poruszania się po obszarach chronionych
Najważniejszą zasadą dotyczącą wszystkich, którzy planują trekking w jednym z polskich parków narodowych lub rezerwatów, jest nakaz poruszania się jedynie po wyznaczonych drogach i szlakach. Spacery poza ścieżkami niszczą rośliny i krajobraz, mogą też niepokoić zwierzęta. Na terenie parków narodowych są wydzielone obszary ochrony ścisłej, do których ludzie w ogóle nie mają dostępu. Co więcej, turyści ciekawi tego, co znajduje się kilka czy kilkanaście metrów poza szlakiem, narażają się na mandat. Nad przestrzeganiem przepisów czuwa Straż Parku, której funkcjonariusze posiadają uprawnienia zbliżone do policji, łącznie z możliwością wystawiania mandatów.
W czasie wędrówki po parku narodowym trzeba również śledzić oznakowanie szlaków. Czasami można bowiem nieopatrznie z niego zboczyć i wkroczyć na ścieżki nielegalne lub wyłączone z użytku. Tak jest na przykład w Tatrzańskim Parku Narodowym, gdzie trasy na niektóre szczyty, wytyczone na początku XX wieku, obecnie nie są już dopuszczane do użytku.
Park narodowy rowerem i hulajnogą?
Warto pamiętać, że zakazy dotyczą także poruszania się po terenie parków narodowych i rezerwatów rowerami, hulajnogami czy innymi środkami transportu. Można z nich korzystać jedynie na wyznaczonych ścieżkach lub drogach - w najchętniej odwiedzanych parkach narodowych czy rezerwatach liczba takich ścieżek jest mocno ograniczona. Część z nich oferuje jednak malownicze trasy np. przejazd przez Ojcowski Park Narodowy na rowerze należy do największych atrakcji podkrakowskich dolinek.
Niektóre obszary ochrony przyrody zezwalają jednak na podróżowanie po nich wyznaczonymi środkami transportu, jak dzieje się to na przykład w przypadku dojazdu do ruchomych wydm w Słowińskim Parku Narodowym czy też do Morskiego Oka we wspomnianym TPN-ie. Na obszarach ochrony przyrody nie ma natomiast na przykład zakazu szybkiego przemierzania szlaków. Nadają się więc do biegowych treningów w terenie. Trzeba tylko pamiętać, że w razie kontuzji możliwość otrzymania pomocy z dala od ludzkich siedzib będzie utrudniona.
W uniknięciu kontuzji w terenie z dala od cywilizacji nawet zimą pomogą buty z solidną podeszwą. Postaw na sprawdzone modele: https://megaoutdoor.pl/buty_zimowe_salomon
Trekking: jak się przygotować na spotkania ze zwierzętami?
Nawet poruszając się jedynie po wyznaczonych szlakach trzeba być jednak gotowym na spotkanie ze zwierzętami. Ich rodzaj zależy od charakterystyki parku. I tak w Bieszczadzkim Parku Narodowym może to być niedźwiedź, w Słowińskim foka, a w Białowieskim żubr. Jeżeli dostrzeżemy je poza ścieżką, można po prostu stać i podziwiać. Oczywiście nieco inaczej jest, gdy przydarzy nam się spotkanie z niedźwiedziem czy innym dużym drapieżnikiem - wówczas należy powoli, ale stanowczo się oddalić.
Co jednak w sytuacji, gdy zwierzę zastąpiło nam drogę bezpośrednio na szlaku? Zwłaszcza nocami zwierzęta często korzystają z wygodnych szlaków przygotowanych dla turystów, czasami mogą więc pojawić się na nich także za dnia. Wówczas również powinniśmy się zatrzymać. Zwierząt nie należy zaczepiać ani prowokować, na przykład krzykiem czy gwałtownymi ruchami. Najlepiej poczekać, aż zejdą z naszej trasy. W żadnym wypadku nie należy także ich dokarmiać. Czasami zdarza się też, że na swojej drodze napotkamy ranne zwierzę - wtedy także nie należy mu pomagać na własną rękę, a wezwać straż parku lub powiadomić dyrekcję rezerwatu.
Jakie jeszcze ograniczenia obowiązują w parku?
Jak łatwo się domyślić, w czasie trekkingu po obszarach chronionych należy zachowywać się spokojnie i w miarę cicho. Hałasowanie czy słuchanie muzyki jest zabronione, w ten sposób również zakłócamy bowiem naturalne warunki przyrodnicze. Z parków narodowych ani rezerwatów nie należy także niczego zabierać, dotyczy to na przykład kamieni. Nie wolno też zrywać jagód, kwiatów czy innych roślin.
Na szlakach ani w ich okolicy nie należy także zostawiać za sobą żadnych odpadków. Śmieci w lasach to nie tylko problem wizerunkowy - przyciągają dzikie zwierzęta, zniechęcając je do poszukiwania pokarmu w naturalny sposób. W parkach narodowych i rezerwatach nie można rozpalać ognia, a palenie papierosów jest dozwolone tylko w specjalnie wyznaczonych miejscach. Podobnie jest z biwakowaniem - w niektórych parkach narodowych, na przykład Wigierskim czy Drawieńskim, są przygotowywane specjalne miejsca lub pola namiotowe. Choć pionierzy turystyki rozbijali namioty także w wysokich górach, to w Tatrach, na terenie TPN-u, jest to obecnie zabronione.
Nie tylko zakazy. Co wolno robić na obszarach chronionych?
Udostępnianie części parków narodowych i rezerwatów dla turystów ma nam przede wszystkim dać możliwość bliskiego obcowania z naturą i podziwiania jej piękna. Sam wstęp na taki obszar powinien więc być swego rodzaju wyróżnieniem, z którego warto rozsądnie korzystać. Wędrówki po szlakach, z daleka od miejskiego szumu, to świetny sposób na aktywny wypoczynek. By móc utrwalić wrażenia z wizyt na chronionych terenach, w celach amatorskich możemy bez ograniczeń dokumentować widoki na zdjęciach czy filmach.
Parki narodowe z psem? Tylko niektóre
Do niektórych parków narodowych, na wyznaczonych obszarach, które nie są objęte ścisłą ochroną, można też wprowadzić własne zwierzęta. Park narodowy z psem? Tym mianem można określić osiem placówek, których dyrektorzy zezwolili na wprowadzanie czworonogów na niektóre szlaki. By trekking z psem był w pełni bezpieczny, zwierzę powinno poruszać się na smyczy, kontrolowane przez właściciela.
Na wycieczkę na łonie natury idealne będą buty trekkingowe Salomon. Wybierz odpowiedni model: https://megaoutdoor.pl/buty_salomon_turystyczne_wysokie
Buty do trekkingu w parkach narodowych
Turystyka w parkach narodowych będzie łatwiejsza i przyjemniejsza, jeżeli będziemy przemierzać ją pewnym krokiem, bez bólu stóp i otarć. By tego uniknąć, trzeba wybrać odpowiednie buty na trekking. Powinny być wygodne, stabilne i dopasowane do przemierzanej powierzchni.
Trekking w Polsce na obszarach chronionych odbywa się w zdecydowanej większości po leśnych duktach i ścieżkach. Codziennością są na nich wystające korzenie, a często także kamienie. Dlatego buty trekkingowe do wędrówek w terenie powinny posiadać dość grubą podeszwę, dzięki której nie będziemy zbytnio odczuwać takich niespodzianek. Podeszwa powinna być jednak również na tyle elastyczna, by nie stawiała nam podczas marszu wielkiego oporu. Ważne będzie także dobranie odpowiedniego rozmiaru, by uniknąć otarć. Warto stawiać na lekkie modele, dlatego na większości szlaków dobrze sprawdzą się buty trekkingowe niskie, nie ma potrzeby stawiania na obuwie z wysoką cholewką.
Najbardziej obleganymi terenami chronionymi w Polsce są parki narodowe górskie. Oprócz przywoływanego już TPN-u, dużym zainteresowaniem miłośników wędrówek cieszą się między innymi Karkonoski, Pieniński czy Babiogórski Park Narodowy. Jakie buty do trekkingu w górach sprawdzą się więc najlepiej? W tym przypadku warto rozważyć jeszcze grubszą podeszwę. Dotyczy to zwłaszcza kamienistych tatrzańskich szlaków. Buty górskie Salomon i innych uznanych marek charakteryzują się ponadto usztywnieniem pięty, które pomaga uniknąć skręceń i innych urazów stawu skokowego, które w górach są szczególnie groźne. Na szczytach pogoda zmienia się szybciej niż na nizinach, dobrze więc, by buty na wyprawy górskie były także wodoodporne. Gwarantują to modele z membraną Gore-Tex oraz prawidłowo zaimpregnowane buty ze skóry.
Planując wyprawę w górskie parki narodowe trzeba zadbać o odpowiednie wyposażenie. Sprawdź, jakie przedmioty mogą uratować Ci życie w górach: https://megaoutdoor.pl/przedmioty-ktore-moga-uratowac-ci-zycie-w-gorach-na-tym-nie-warto-oszczedzac